Het aantal ouderen in Nederland stijgt de komende jaren sterk: in 2040 zijn er circa 40% meer ouderen. Een thuiswonende oudere in Nederland is gemiddeld aangewezen op soms wel tien tot vijftien organisaties, professionals en ondersteuners met eigen rollen en verantwoordelijkheden, die vaak naadloos langs elkaar heen werken. Als we in Nederland de zorg voor ouderen thuis toekomstbestendig willen maken, heeft de versnippering van aansturing en uitvoering aandacht nodig.
Download publicatieMevrouw Jansen en haar dochter Elsbeth
Mevrouw Jansen is 82 jaar en woont alleen thuis na het overlijden van haar man. Haar dochter Elsbeth is enig kind en heeft haar handen vol aan de zorg voor haar moeder. Mevrouw Jansen wil onder geen beding opgenomen worden in een verpleeghuis. Elsbeth heeft met acht aanbieders en zorgverleners rondom moeder regelmatig contact, maar een centraal aanspreekpunt ontbreekt. In de aanvraag van indicaties – alsook het afstemmen van de wekelijkse ondersteuning – wordt zij vaak van het kastje naar de muur gestuurd.
De casus zoals die van Elsbeth en haar moeder komt in Nederland steeds vaker voor. Er zijn voor nagenoeg alle denkbare situaties en hulpvragen oplossingen voorhanden. Zorgmedewerkers werken ontzettend hard, maar toch is het zorglandschap in Nederland onvoldoende ingericht op thuiswonende ouderen. Uitzonderingen daargelaten wordt er een zware wissel getrokken op de mantelzorger en zijn of haar inventiviteit zich door de bureaucratie heen te ploegen.
In een ideale wereld ontvangt de moeder van Elsbeth haar zorg vanuit een of twee partijen die alle diensten integraal aanbieden. Alles sluit naadloos op elkaar aan en de indicatie verlening is met een telefoontje geregeld. Er is één beleidskader en één financieringsstroom. In het huidige stelsel lijkt het realiseren van dit ideaalbeeld echter nog ver weg: een stelselwijziging is niet realistisch en we kunnen van professionals niet verwachten dat zij deze weeffout in het systeem onderling oplossen.
Om die reden pleiten wij voor het opzetten van leerlaboratoria op wijk- en buurtniveau. Zorgbestuurders – van gemeenten, aanbieders alsook het zorgkantoor en de zorgverzekeraar – kunnen hier mee aan de slag. In een dergelijk laboratorium werken alle betrokkenen op wijkniveau samenwerken vanuit één beleidskader, één financiering en met één simpele indicatiestelling voor alle zorg, ondersteuning en woonbehoeften die voor ouderen thuis nodig zijn. Kennis die voortkomt uit deze leerlaboratoria wordt actief naar andere regio’s en naar beleidsmedewerkers van
Wil je meer weten of zelf aan de slag gaan?
Neem contact op met EHdK-collega Jenneke Aartsen.
